Thành trại Cửu Long (Kowloon Walled City) của Hồng Kông là một tổ hợp kiến trúc lộn xộn với 300 tòa nhà cao tầng kết nối với nhau bằng các mê cung ngõ hẻm và hành lang, được xây dựng không theo bất kỳ một quy hoạch và quy định an toàn nào về kiến trúc. Với 50.000 dân cư trên một diện tích chật chội, nó từng được coi là nơi có mật độ dân số cao nhất thế giới.
Có niên đại từ thời nhà Tống, khu vực Thành trại Cửu Longtừng là tiền đồn để quân đội canh chừng cướp biển, quản lý hoạt động sản xuất muối, trước khi người Anh thiết lập sự cai trị ở Hồng Kông. Trong chiến tranh thế giới thứ II, nơi này đã bị phá hủy để cung cấp vật liệu xây dựng cho sân bay gần đó.
Sau khi Nhật Bản đầu hàng, dân số Thành trại Cửu Longtăng lên đáng kể với nhiều người di dân. Nó đã trở thành một thiên đường cho giới tội phạm và nghiện hút, được điều hành bởi hội Tam Hoàng Trung Quốc cho tới năm 1974.
Đầu những năm 1980, Thành trại Cửu Longnổi tiếng với các nhà thổ, sòng bạc, tụ điểm cocaine và thuốc phiện. Nó cũng nổi tiếng với các nhà hàng bán thịt chó và các bác sĩ “tử thần”, những người không phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về những sự cố gây ra cho bệnh nhân của mình.
Mặc dù tỉ lệ tội phạm về sau có giảm xuống, nhưng điều kiện sống tồi tệ so với phần còn lại của Hồng Kông đã khiến cả chính quyền Anh và Trung Quốc cảm thấy rằng sự tồn tại của Thành trại Cửu Longngày càng không thể chấp nhận. Một kế hoạch trị giá 2,7 tỉ đô-la đã được tiến hành để bồi thường và di dân, bắt đầu từ năm 1991.
Kế hoạch này đã bị nhiều cư dân Thành trại Cửu Longphản đối. Họ nói rằng mình đã có một cuộc sống hạnh phúc, bất chấp sự tù túng và bẩn thỉu của khu dân cư. Đến năm 1992, Thành trại Cửu Longbị xóa sổ. Một công viên được xây dựng trên nền khu dân cư cũ, ngày nay trở thành một địa điểm du lịch của Hồng Kông.
Dưới đây là phóng sự ảnh được thực hiện bởi nhiếp ảnh gia Canada Greg Girard và Ian Lamboth trong 5 năm tìm hiểu Thành trại Cửu Long trước khi nó bị phá hủy.
Thành trại Cửu Longcủa Hồng Kông là một tổ hợp kiến trúc lộn xộn với 300 tòa nhà cao tầng kết nối với nhau bằng các mê cung ngõ hẻm và hành lang, được xây dựng không theo bất kỳ một quy hoạch và quy định an toàn nào về kiến trúc.
Khu dân cư đặc biệt này nổi tiếng với tệ nạn ma túy và tội phạm, dù phần đông trong số 50.000 cư dân đã có một cuộc sống êm đềm trước khi nó bị phá hủy vào năm 1992.
Nhiếp ảnh gia Canada Greg Girard và Ian Lambot đã trải qua 5 năm tìm hiểu và chụp ảnh các góc cạnh đời sống của cư dân nơi đây.
Ông Mir Lui đã được phân công làm người đưa thư tại Thành trại Cửu Longtừ năm 1976, một công việc mà ông không còn lựa chọn nào khác. Luôn đội mũ để tránh bị va đầu trong những lối đi chật chội, ông là một trong số ít người thông thạo các đường ngang ngõ tắt ở nơi đây.
Những tiếng hò hét của trẻ em khi chơi đùa trên các mái nhà – sân chơi ngoài trời – thường xuyên bị át đi bởi âm thanh của động cơ phản lực từ những chuyến bay tại sân bay Kai Tak gần đó.
Đối với những người dân sống ở tầng cao của “thành phố” đặc biệt này, mái nhà quả là một ân huệ vô giá. Đó là nơi họ có thể hít thở khí trời, thoát khỏi không gian chật chội, tù túng và không có cửa sổ của phần lớn các căn hộ bên trong tòa nhà.
Kowloon Walled City, sáng đèn trong đêm, là cảnh quay đã xuất hiện trong phim Crime Story ra mắt 1993 với sự tham gia của Jackie Chan. Bộ phim bao gồm những cảnh thực của các tòa nhà nổ tung, khi Thành trại Cửu Longbị phá hủy.
Một người dân cư trú tại Thành trại Cửu Longkhông hài lòng với khoản tiền bồi thường từ chính phủ, phản đối bằng cách ngồi trên vỉa hè khi cảnh sát bắt đầu hoạt động rà soát.
Những người làm nghề chế biến thực phẩm thừa nhận họ đã di chuyển vào Thành trại Cửu Longvì mức giá thuê nhà thấp và tránh được các đợt thanh tra vệ sinh của cơ quan y tế nhà nước.
Căn phòng này vừa là công xưởng chế biến mỳ, vừa là phòng ở của Hui Tung Choy cùng vợ và hai con gái. Những đứa trẻ chơi đùa và học bài trên một băng ghế dùng để cán bột.
Cụ Law Yu Yi, 90 tuổi, sống ở căn hộ nhỏ và ẩm ướt tại tầng thứ ba của một tòa nhà trong ngõ Lung Chun với người con dâu 68 tuổi. Mối quan hệ này là điển hình của các giá trị truyền thống của Trung Quốc, quy định người con dâu phải có nghĩa vụ chăm sóc mẹ chồng.
Chủ cửa hàng tạp hóa Chan Pak, 60 tuổi có một niềm đam mê đặc biệt với mèo. Ông đang nuôi bảy chú mèo trong cửa hàng nhỏ của mình khi bức ảnh này được chụp.
Người thợ làm tóc phục vụ khách hàng tại một salon trông khá tồi tàn trong Kowloon Walled City. Cuộc sống thường nhật vẫn trôi qua êm ả, bênh cạnh vấn nạn ma túy và tội phạm ở nơi đây
Một đứa trẻ ngồi vắt vẻo trên tủ đá của một cửa hàng tạp hóa. Nơi đây bán đủ các loại nhu yếu phẩm cần thiết như giấy vệ sinh, thực phẩm đóng hộp, thuốc lá…
Hàng ngàn con người ở nơi đây có cuộc sống bận rộn với rất nhiều thứ để làm như chăm sóc cây cối trên ban-công, trông cửa hàng, đi mua sắm trên đường phố tấp nập phía dưới.
Góc nhìn từ tầng thượng một tòa nhà trong Thành trại Cửu Longvào buổi đêm, với một vài trong số hàng nghìn cột ăng-ten TV được dựng trên các mái nhà.
Theo thời gian, cả chính phủ Anh và Trung Quốc đều nhận thấy khu dân cư lớn và vô chính phủ này ngày càng không thể chịu đựng nổi – mặc dù theo báo cáo tỷ lệ tội phạm đã trở nên thấp hơn vào những đầu những năm 1990.
Những người đàn ông đem các sọt cá – không bị kiểm soát bới các quy định về an toàn sức khỏe – ra bán ở quầy hàng (ảnh trái). Một bức tường trong một căm hộ được trang trí với nhiều đồng hồ và hình ảnh của người thân (ảnh phải).
Ánh sáng ban ngày hầu như không thể lọt qua các tấm lưới phủ đầy rác rưởi để chiếu xuống đền Thiên Hậu, được xây dựng vào năm 1951 trong con hẻm Lo Yan của Kowloon Walled City.
Chính phủ đã chi khoảng 2,7 tỷ đô la Hồng Kông để bồi thường cho khoảng 33.000 gia đình và các doanh nghiệp. Một số không hài lòng và cố gắng chống đối việc sơ tán.
S.T
